Việt Nam đang làm đúng hướng trong chiến lược trở thành trung tâm tài chính quốc tế

Gợi ý chiến lược để Việt Nam xây dựng trung tâm tài chính quốc tế (IFC), ông Richard Dean McClellan - Nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành RMAC Advisory, LLC cho rằng, Việt Nam đang làm đúng hướng là không đặt trọng tâm vào một thành phố duy nhất mà tạo ra sự cân bằng kết nối giữa ba vùng kinh tế trọng điểm: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Cụ thể, Hà Nội có thể tập trung vào chính sách và quản trị, TP. Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế - tài chính sôi động. Trong khi đó, Đà Nẵng giữ vai trò chiến lược trong phát triển vùng và thử nghiệm các sáng kiến mới.

Ông Richard nhấn mạnh, nếu muốn hình thành trung tâm tài chính quốc tế đủ sức cạnh tranh, Việt Nam cần đảm bảo 3 yếu tố: chính sách rõ ràng, môi trường pháp lý cởi mở và hệ sinh thái nhân lực tài năng có thể kết nối xuyên quốc gia.

Bên cạnh đó, ông cũng đề xuất sử dụng các mô hình quản lý dữ liệu tiên tiến để điều phối thông tin về hạ tầng giao thông, logistics và giáo dục, những nền tảng thiết yếu để IFC phát triển bền vững.

Theo PGS.TS Đặng Tùng Lâm - Trưởng khoa Tài chính, Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng, gần đây, tư duy phát triển trung tâm tài chính quốc tế của Việt Nam vẫn hướng về mô hình tập trung, nhưng thực tế lại đang triển khai tại hai khu vực là TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

“Điều này đòi hỏi cần có một định hướng rõ ràng hơn trong việc phân định chức năng, vai trò của từng địa phương để các vùng có thể hỗ trợ và bổ trợ lẫn nhau, thay vì cạnh tranh trực tiếp”, PGS.TS Đặng Tùng Lâm phân tích.

PGS.TS Đặng Tùng Lâm nhận định, Đà Nẵng có nhiều lợi thế để trở thành trung tâm tài chính khu vực: vị trí địa lý gần các trung tâm tài chính châu Á, hạ tầng đồng bộ, và cộng đồng doanh nghiệp năng động, sẵn sàng đổi mới.

Đặc biệt, việc định hướng xây dựng khu thương mại tự do được xem là nền tảng chiến lược mở rộng không gian phát triển tài chính và thương mại quốc tế.

Thực tế triển khai cho thấy, Đà Nẵng đang làm tốt ba nội dung: phát triển tài chính xanh, đẩy mạnh tài chính thương mại qua khu thương mại tự do, và thúc đẩy fintech thông qua mô hình sandbox.

“Phòng thí nghiệm mở” cho các mô hình tài chính

Cùng với việc định hình vai trò các vùng trong phát triển IFC, cơ chế sandbox cũng được xem là yếu tố hỗ trợ quan trọng cho hệ sinh thái tài chính hiện đại.

Ông Ben El-Baz - Tổng Giám đốc Tập đoàn HashKey tại Hong Kong đánh giá cao nỗ lực cải cách thể chế và hạ tầng của Việt Nam, đặc biệt là việc triển khai cơ chế sandbox – công cụ giúp thu hút khởi nghiệp và thúc đẩy đổi mới sáng tạo mà không làm gián đoạn hệ thống tài chính truyền thống. Nếu vận hành hiệu quả, sandbox sẽ trở thành “phòng thí nghiệm mở” cho các mô hình tài chính có khả năng cạnh tranh trong khu vực.

Theo Tổng Giám đốc Tập đoàn HashKey tại Hong Kong, sandbox không chỉ tạo điều kiện cho doanh nghiệp thử nghiệm mô hình hoạt động mà còn là cơ hội hợp tác với chính quyền để hoàn thiện sản phẩm. Dù tiếp cận theo hướng phát triển độc lập hay hợp tác công – tư, các doanh nghiệp đều cần sự minh bạch và hướng dẫn rõ ràng từ phía Chính phủ.

Ông Ben El-Baz cũng nhấn mạnh vai trò then chốt của ngân hàng Trung ương trong thiết kế sandbox, với vai trò điều tiết chính sách tiền tệ. Trong kịch bản lạc quan, Việt Nam có thể thấy được kết quả từ sandbox trong 3–5 năm tới.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hệ thống tài chính Việt Nam vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, nên PGS.TS Phan Dũng, Phó Trưởng khoa Ngân hàng và Tài chính – Đại học Ngoại thương Hà Nội cho rằng, sandbox là cơ chế cần thiết. Nghị định 94 đã tạo khung pháp lý ban đầu cho một số sản phẩm tài chính, nhưng cần mở rộng hơn, chẳng hạn qua API mở, để thúc đẩy các ứng dụng tài chính mới nếu được thử nghiệm thành công.

THANH THẢO