Cơ hội mới để bứt phá vươn lên

Theo Nghị quyết được thông qua, Quốc hội đồng ý thành lập Khu thương mại tự do (TMTD) Đà Nẵng gắn với cảng biển Liên Chiểu với mục tiêu thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, du lịch và dịch vụ chất lượng cao với các khu chức năng: sản xuất; hậu cần cảng - logistics; thương mại - dịch vụ.

Các khu chức năng thuộc Khu TMTD Đà Nẵng được ngăn cách với khu vực bên ngoài bằng hàng rào cứng, bảo đảm hoạt động kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan của cơ quan hải quan và hoạt động quản lý nhà nước theo lĩnh vực tương ứng của các cơ quan có liên quan theo quy định của pháp luật. Quan hệ mua bán, trao đổi hàng hóa giữa các khu chức năng thuộc Khu TMTD Đà Nẵng với bên ngoài là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu theo các quy định của pháp luật Việt Nam về hải quan, thuế và xuất khẩu, nhập khẩu.

Đà Nẵng sẽ là địa phương đầu tiên của Việt Nam được thành lập khu thương mại tự do. Đây là mô hình mới ở Việt Nam nhưng đã được các nước trên thế giới triển khai từ hàng chục năm trước. Việc cạnh tranh để thu hút các "đại bàng" nước ngoài sẽ là thách thức và khu thương mại tự do của Đà Nẵng vẫn còn nhiều việc phải làm và cần có những chính sách ưu đãi đặc biệt cho nhà đầu tư.

Do đó, khi Khu TMTD đi vào hoạt động sẽ có những chính sách ưu đãi cho nhà đầu tư. Trong đó, thời hạn hoạt động của dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng các khu chức năng thuộc Khu TMTD Đà Nẵng và dự án của nhà đầu tư thuê lại đất tại Khu thương mại tự do Đà Nẵng được áp dụng như dự án đầu tư trong khu kinh tế theo quy định của pháp luật về đầu tư;

Đà Nẵng là địa phương đầu tiên của Việt Nam được thành lập khu thương mại tự do

Nhà đầu tư nước ngoài thành lập tổ chức kinh tế tại Khu TMTD Đà Nẵng không phải có dự án đầu tư và không phải thực hiện thủ tục cấp, điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trước khi thành lập tổ chức kinh tế.

Ngoài ra, nhà đầu tư khi đầu tư vào Khu TMTD còn được hưởng mức ưu đãi, thời gian miễn, giảm tiền thuê đất đối với dự án đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng các khu chức năng; hưởng mức ưu đãi, thời hạn áp dụng ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp. Cạnh đó, hàng hóa, dịch vụ được mua bán, cung ứng trong các khu chức năng, giữa nội địa và nước ngoài với các khu chức năng thuộc Khu TMTD Đà Nẵng được áp dụng theo quy định của pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt như khu phi thuế quan trong khu kinh tế.

Ngoài các ưu đãi nói trên, dự án đầu tư tại các khu chức năng thuộc Khu TMTD Đà Nẵng được hưởng ưu đãi như ưu đãi đầu tư đối với dự án đầu tư tại khu kinh tế theo quy định của pháp luật về thuế, pháp luật về đất đai, pháp luật về tín dụng, pháp luật về kế toán và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Đối với dự án đầu tư đáp ứng điều kiện hưởng các mức ưu đãi đầu tư khác nhau trong cùng một thời gian thì nhà đầu tư được lựa chọn áp dụng mức ưu đãi cao nhất.

Doanh nghiệp có dự án đầu tư trong các khu chức năng thuộc Khu TMTD Đà Nẵng được hưởng chế độ ưu tiên theo quy định của pháp luật về hải quan đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu tại địa bàn thành phố khi đáp ứng các điều kiện áp dụng chế độ ưu tiên theo quy định của pháp luật về hải quan, thuế, tài chính và các pháp luật có liên quan, trừ điều kiện về kim ngạch xuất khẩu, nhập khẩu.

Việc thành lập Khu Thương mại tự do chính là cơ hội mới để thành phố bứt phá vươn lên trong giai đoạn đang bị chững lại

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Quốc hội Lê Quang Mạnh cho rằng: “Đây là chính sách mang tính đột phá, là quyết tâm chính trị, tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của Đà Nẵng và Chính phủ trong áp dụng mô hình phát triển tiên tiến của thế giới. Nếu thực hiện thành công sẽ tạo tiền đề thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Đà Nẵng và của cả vùng. Đây cũng là bước thử nghiệm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm để hoàn thiện dần”.

Trong khi đó, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng nhìn nhận, việc thành lập khu thương mại tự do được xem là điều mới đối với Việt Nam nhưng không có gì là mới với thế giới. Do đó, ngoài các chính sách ưu đãi về thuế hay đất đai, lao động, nguồn lực, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT nhấn mạnh có 2 chính sách cần phải đẩy mạnh là thủ tục hành chính và cho phép các tập đoàn lớn được thành lập văn phòng ở đây mà không cần phải dự án. Ông nhấn mạnh, đặc thù là phải có đột phá, nếu chưa đột phá được thì làm thí điểm. Làm sớm phải có tư duy mới để giải phóng nguồn lực.

Theo Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng, khu TMTD là mô hình chưa có tiền lệ, chưa có thực tiễn ở Việt Nam.

“Đây là một trong những đột phá và cũng là dám nghĩ, dám làm trong thử nghiệm một mô hình đã được thế giới khẳng định nhưng chưa có tiền lệ, chưa có thực tiễn ở Việt Nam. Chúng tôi xác định việc này có rủi ro nhưng vẫn chấp nhận làm. Nếu thành công thì đây sẽ là nền tảng nhân rộng cho cả nước, còn rủi ro thì thành phố sẽ gánh chịu”, Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Quảng nói.

Thực tế cho thấy, các nước trên thế giới khi làm Khu Thương mại tự do cũng làm từng bước rồi rút kinh nghiệm và hoàn thiện từng bước. Vì vậy, việc thành lập Khu Thương mại tự do chính là cơ hội mới để thành phố bứt phá vươn lên trong giai đoạn đang bị chững lại.

Chính sách hỗ trợ hấp dẫn để phát triển vi mạch, bán dẫn

Theo Nghị quyết, hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo trên địa bàn thành phố sẽ có các chính sách hỗ trợ hấp dẫn.

Cụ thể như: miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong thời hạn 05 năm; Miễn thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp của các cá nhân, tổ chức có khoản thu nhập từ chuyển nhượng cổ phần, vốn góp, quyền góp vốn vào doanh nghiệp KNĐMST, doanh nghiệp vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân trong thời gian 05 năm; Miễn thuế thu nhập cá nhân trong thời hạn 05 năm đối với thu nhập từ lương, tiền công của chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng, cá nhân hoạt động KNĐMST, hoạt động trong lĩnh vực thiết kế, sản xuất, đóng gói, kiểm thử vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo;… với những điều kiện cụ thể.  Ngoài ra, hỗ trợ không hoàn lại từ nguồn ngân sách thành phố chi phí phát triển dự án khởi nghiệp sáng tạo.

UBND thành phố được phép cho thử nghiệm có kiểm soát dưới hình thức cấp phép có thời hạn đối với các công nghệ, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới trong Khu công nghệ cao, Khu công nghệ thông tin tập trung, Trung tâm Hỗ trợ KNĐMST, không gian đổi mới sáng tạo do ngân sách thành phố đầu tư. Thời hạn thực hiện thử nghiệm có kiểm soát tối đa là 03 năm và có thể được gia hạn 01 lần không quá 03 năm. Các chính sách mới kỳ vọng sẽ giúp thành phố tháo gỡ các nút thắt, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn thành phố phát triển vượt bậc.

Cơ chế đặc thù sẽ tạo sức bật để Đà Nẵng trở thành một trong ba trung tâm lớn của cả nước

Đối với cơ chế chính sách phát triển lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, HĐND thành phố được quyết định đầu tư, nâng cấp, mở rộng, phát triển và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng thông tin từ nguồn ngân sách Thành phố phục vụ thu hút đầu tư, phát triển vi mạch, bán dẫn và trí tuệ nhân tạo; quy định chi tiết về hình thức, trình tự, thủ tục giao tài sản, đơn vị tiếp nhận, khai thác tài sản, cơ chế quản lý sử dụng tiền thu được từ khai thác tài sản và xử lý tài sản kết cấu hạ tầng thông tin;

Đồng thời, quyết định cho thuê trực tiếp tài sản kết cấu hạ tầng thông tin không thông qua đấu giá cho đối tác chiến lược thuộc lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo; được phép thực hiện chỉ định thầu, mua sắm các trang thiết bị đặc thù từ đối tác chiến lược thuộc lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo; quy định chính sách ưu đãi, nội dung và mức hỗ trợ, đối tượng hỗ trợ, quy trình, thủ tục hỗ trợ sử dụng tài sản kết cấu hạ tầng thông tin để phục vụ phát triển lĩnh vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo.

Căn cứ khả năng cân đối ngân sách của thành phố, HĐND thành phố xem xét, quyết định việc hỗ trợ từ ngân sách Thành phố không quá 5% tổng chi phí mua thiết bị hỗ trợ cho doanh nghiệp sản xuất, chi phí di chuyển tài sản, dây chuyền, thiết bị, công nghệ, chi phí đối với các dự án đầu tư mới của các nhà đầu tư chiến lược hoặc đối tác chiến lược trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn; hỗ trợ một phần chi phí thuê nhân lực có trình độ chuyên môn cao làm việc tại các doanh nghiệp là đối tác chiến lược trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo trên địa bàn Thành phố.

Đà Nẵng hiện có 7 doanh nghiệp chuyên về vi mạch bán dẫn với hơn 500 kỹ sư. Các trường Đại học trên địa bàn thành phố đang tăng tốc đào tạo gần 6000 sinh viên công nghệ thông tin, trong đó chuyên ngành bán dẫn có gần 700 sinh viên. Đây sẽ là nguồn nhân lực chất lượng cao bước đầu dành cho ngành công nghiệp này.

Với cơ chế, chính sách đặc thù này sẽ tạo sức bật để Đà Nẵng trở thành một trong ba trung tâm lớn của cả nước về thiết kế chip, nghiên cứu phát triển trí tuệ nhân tạo, từng bước phát triển dịch vụ đóng gói, kiểm thử.

HOÀNG PHAN - THANH NGUYÊN - THANH HẢI

Cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Đà Nẵng- Kỳ 1: Chính thức tổ chức chính quyền đô thị

Cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Đà Nẵng - Kỳ 2: Chờ đón “đại bàng”