Cần hành lang pháp lý mở cho người tài

Tại Tọa đàm “Các nhiệm vụ, giải pháp phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển thành phố trong kỷ nguyên mới” diễn ra chiều 20-5, các chuyên gia đã trình bày nhiều đề xuất xuyên suốt và gợi mở những hình dung rõ nét về chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học công nghệ.

Nêu ý kiến tạo Tọa đàm, Tiến sĩ Nguyễn Quân, Chủ tịch Hội Tự động hóa Việt Nam (Nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ) nhấn mạnh vai trò trung tâm của chính sách đầu tư và thể chế đối với việc thu hút và phát triển nhân lực khoa học công nghệ.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Quân, Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã quy định rõ ràng mức đầu tư cho khoa học công nghệ tối thiểu 3% tổng chi ngân sách hàng năm. Đà Nẵng năm 2024 chi ngân sách hơn 30.000 tỉ đồng, nghĩa là thành phố cần phân bổ tối thiểu 925 tỉ đồng cho khoa học công nghệ. 

Ông Quân đề xuất thí điểm Quỹ Đầu tư mạo hiểm, trong đó Nhà nước góp vốn để kích hoạt đầu tư xã hội. Thành phố cần cho phép các nhà khoa học được sở hữu, điều hành doanh nghiệp khoa học công nghệ để thương mại hóa kết quả nghiên cứu.

Đồng thời, sau khi hoàn thành nhiệm vụ doanh nghiệp, họ được quay trở lại các viện/trường công lập và được bảo lưu chế độ.

Theo ông Quân, nếu không có cơ chế khác biệt, người tài sẽ không ở lại. Câu chuyện đầu tư cho khoa học công nghệ không chỉ là tiền bạc, mà là dân trí, chính sách và bản lĩnh của một đô thị đang định hình tương lai bằng khoa học.

Chú trọng gieo mầm tri thức cho tương lai

PGS.TS Nguyễn Ngọc Vũ, Giám đốc Đại học Đà Nẵng cho biết, Đại học Đà Nẵng đã tiên phong trong đào tạo vi mạch, Fintech, trí tuệ nhân tạo. Đồng thời đổi mới toàn diện về chương trình, phương pháp và công cụ giáo dục về: CDIO, PBL, Blended Learning... Việc đào tạo bám sát nhu cầu thực tiễn qua các dự án đối tác với doanh nghiệp và chính quyền thành phố.

Ông Vũ đề xuất địa phương cần nhìn nhận đúng mức vị thế Đại học Đà Nẵng để quy hoạch thành phố trở thành trung tâm đào tạo – nghiên cứu – đổi mới sáng tạo. Ngoài ra cần đào tạo đồng bộ từ phổ thông đến đại học, với cốt lõi là STEM, ngoại ngữ và khả năng hội nhập.

“Ra ngõ gặp sinh viên” không chỉ là đặc trưng, mà còn là nền tảng vững chắc để Đà Nẵng chuyển hóa thành “thành phố đại học”, với động lực sáng tạo, trí tuệ.

Theo PGS.TS Võ Văn Minh, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm (Đại học Đà Nẵng), muốn phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phải bắt đầu từ đội ngũ nhà giáo, những người gieo hạt.

Với sứ mệnh đào tạo giáo viên các cấp học và thế mạnh trong khoa học cơ bản, nhà trường hướng đến phát triển công nghệ lõi, nền tảng sống còn để Đà Nẵng vươn mình trong thời đại kinh tế tri thức.

“Chiến lược phát triển nguồn nhân lực giai đoạn 2025–2045 được Trường Đại học Sư phạm, Đại  học Đà Nẵng kiến tạo với các trọng tâm: Quy hoạch ngành mũi nhọn như trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, năng lượng tái tạo; đào tạo theo nhu cầu doanh nghiệp; khuyến khích học tập suốt đời; đổi mới mạnh mẽ chính sách thu hút, đãi ngộ và phát triển tài năng trẻ”, PGS.TS Võ Văn Minh chia sẻ.

Cũng theo PGS.TS Võ Văn Minh, Trường Đại học Sư phạm đã đẩy mạnh mô hình “học trong thực tiễn”, gắn nghiên cứu với đào tạo, kết nối viện, trường, doanh nghiệp.

Từ đó, vai trò “máy cái” của Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng không chỉ dừng lại ở giáo dục, mà lan tỏa thành nền tảng kiến tạo thế hệ công dân số, có tư duy toàn cầu, sẵn sàng thích ứng và dẫn dắt đổi mới sáng tạo.

Nhiều tham luận của các chuyên gia, nhà khoa học tại Tọa đàm cũng chỉ ra rằng, nguồn nhân lực chất lượng cao trong khoa học công nghệ là động lực then chốt cho tương lai của Đà Nẵng. Không chỉ đơn thuần là đầu tư, mà là kiến tạo một hệ sinh thái, nơi người tài có thể phát triển, cống hiến và sống trọn vẹn bằng đam mê khoa học.

Đà Nẵng đang đứng trước ngưỡng cửa lớn của lịch sử phát triển, nơi tài nguyên con người sẽ là yếu tố quyết định. Khi thể chế đủ mở, giáo dục đủ mạnh và con người đủ tầm, thì Đà Nẵng hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu của một đô thị học thuật,  công nghệ, sáng tạo của Việt Nam và khu vực.

Bằng niềm tin, quyết tâm và sự đầu tư bài bản, tương lai chuyển mình của Đà Nẵng sẽ không còn là một lời hứa, mà là hiện thực được dựng xây từ hôm nay, bằng chính trí tuệ, tài năng và ý chí con người Đà Nẵng.

THỦY THANH